ETH - Fuds trước The Merge & những lời đáp trả

FUD 1: Staking Centralization

Số liệu thống kê cho thấy, Lido, mạng lưới Liquid Staking trên ETH, hiện chiếm 95% của mảng này (Figure 1), đang là mối đe dọa cho bảo mật của ETH 2.0 và giá cả của $ETH.

Nhìn vào Figure 2, chúng ta thấy top 50 holders nắm giữ gần 88% lượng $LDO, nếu những holder này thông đồng với nhau, chúng ta hoàn toàn có thể chứng kiến một cú sập lớn ngang hoặc lớn hơn vụ LUNA.

Hãy tưởng tượng xem, nếu ai đó có thể kiểm soát dc Lido và chiếm hết số $ETH này thì sẽ như thế nào. Như  chúng mình thấy thì việc tấn công $ETH (51% attack) thì hầu như không thể xảy ra do economically infeasible, nhưng cuỗm đống ETH này rồi dump ra thị trường là hoàn toàn có thể.

DEBUNK 1:

Sau khi FUD 1 được đưa ra thì lập tức ETH maxies có những lời đáp trả để xoa dịu lại cộng đồng. Figures 3 cho thấy lượng ETH nắm giữ của Lido chỉ tương đương với Kraken, thậm chí nhỏ hơn. Nhưng với sự lớn mạnh của stETH (Liquid Staking ETH) và việc Lido đang khá tập chung (hiện giờ, có thể tương lai sẽ khác) thì đây cũng có thể là 1 red flag cho giá $ETH sắp tới. Sau vụ $LUNA thì cảm giác như những sự kiện mang tính chất black swan có thể xảy ra với bất cứ dự án nào.

FUD 2: StETH depegs

Khoảng 12/5/2022, Hasu của Paradigm phát hiện ra việc stETH trên pool của Curve hiện giờ chỉ redeem dc 0.98 ETH, sự việc trên xảy ra được cho là do Celsius buộc phải bán stETH ra ETH để tránh trường hợp không có đủ ETH để trả cho người dùng của mình, việc này làm cho stETH mất giá.

Vậy nếu peg của stETH bị mất nhiều và trong thời gian dài thì ảnh hưởng gì tới giá ETH?

Hầu như việc depeg này không ảnh hưởng tới những holders dài hạn, vì sau The Merge, 1 stETH vẫn sẽ đổi lại được 1 ETH, vấn đề là hiện giờ có rất nhiều trader dùng đòn bẩy (vay tiền) thế chấp (collateralize) bằng stETH để mua thêm ETH, nếu không deleverage kịp thời và stETH tiếp tục mất peg thì nguy cơ bị thanh lý của những trader này rất cao, nếu bạn là Leveraged Stakers thì hãy cẩn thận với điều này, giữ LTV ở mức vừa phải và hãy chủ động theo dõi và quản lý kỹ vị thếcủa mình (deleverage khi cần thiết). Ngoài ra cần phải lưu ý nếu Lido bị tấn công thì $stETH sẽ giảm cực kì mạnh do liquidation của Leveraged Stakers (bị buộc bán stETH ra ETH).

FUD 3: Yield của ETH 2.0 sẽ không đủ hấp dẫn.

Yield của việc staking ETH 2.0 cũng là 1 chủ đề đang rất được quan tâm bởi cộng đồng. Trong trường hợp Yield của ETH không đủ hấp dẫn điều này sẽ rất nguy hiểm cho network (dễ bị tấn công hơn). @0xHamz, advisor của framework đã đưa ra 1 FUD

Thread trên có nhiều số liệu nhưng thực ra có rất nhiều lỗi sai, bọn mình sẽ tóm tắt lại vấn đề rất đơn giản như sau:

Theo như công thức 0xHamz sử dụng là:

Yield = tổng fees tạo ra từ ETH network / Market Cap

Từ công thức trên tính ra được yield chỉ có 0.4%, trong trường hợp này và để yield = 1% thì $ETH Market Cap phải giảm 60% từ đây bởi vì Yield = Fees/Market Cap, giả sử Fee giữ nguyên thì Market Cap phải giảm để Yield tăng.

Những lỗi sai như sau:

• Việc chia cho Market Cap đồng nghĩa với giả sử 100% token sẽ được staked, điều này không khả thi trong thực tế lẫn lý thuyết. Thực tế ví dụ như SOL stake chỉ có 50%, Cosmos có thời điểm cao nhất là 70%, nếu có trường hợp ETH stake 99% - 100% thực sự thì lúc đó bạn không cần lo về yield nữa vì giá ETH cũng đã tăng cực mạnh vì supply shock, không có ai có token để bán.
• Một số người tranh luận rằng số liệu fees mà 0xHamz lấy trên Etherscan là không chính xác do Etherscan sau này đã bỏ qua lượng ETH burned, khiến network fees trông rất thấp. Theo chúng mình, thực ra lượng burn này cũng không quan trọng trong việc tính yield, vì nó cũng bị burned, không được phân bổ cho ETH Stakers, nên không ảnh hưởng đến Yield, trừ khi sau Merge, ETH bỏ cơ chế burn này.
• Ngoại trừ Yield từ fees, ETH Staker còn được Yield từ lượng ETH lạm phát (từ block rewards) khoảng 2% đến 5%. Điều này làm cho Yield của ETH có 1 mức sàn là khoảng 2%.

Ngoài những ý trên, chúng mình cũng muốn cung cấp thêm cho anh em thông tin về các trường hợp hoặc cách tính Yield mà chúng mình đã thu thập:

Phần Yield sẽ bao gồm MEV, Tips (phần fee đã trừ burned fee) và Block rewards (2-5% APR) giao dộng dựa trên stake rate.

Đối với quan điểm cá nhân thì staking rate có thể sẽ nằm ở mức 20% total supply của ETH. Hiện giờ số lượng staked ETH đang khoảng 9% supply nhưng con số này có thể tăng post-merge, có 2 nguyên do:

Thứ nhất là do ETH issuance sẽ được trả cho ETH stakers điều này làm cho việc staking hấp dẫn hơn (2% ~ 5% APR).

Thứ 2, lượng supply stake trên Ethereum vẫn còn khá thấp so với các chain khác (9% trên Ethereum so với khoảng 50% trên Solana và hơn 60% trên Cosmos) cân nhắc việc Ethereum là chain lớn và bền vững nhất hiện tại, mình tin con số này sẽ còn nhiều chỗ để tăng.

Với các trường hợp như vậy thì ta dễ thấy ETH sẽ giảm phát và yield sẽ cỡ 6%.

FUD 4: ETH sẽ được unlocked sau The Merge và sẽ bị dumped mạnh.

Có rất nhiều người lo sợ việc ETH sẽ bị dumped mạnh sau khi the merge, hiện tại ETH đem staked sẽ bị locked ít nhất cho đến khi the merge xảy ra và ETH 2.0 sẽ được khởi chạy an toàn.

Tuy nhiên:

• ETH sẽ không mở withdrawal cho những ai đã staked ETH trước The Merge, ngay sau khi The Merge xảy ra. Việc mở withdrawal sẽ được khởi động khi ETH tiến hành bản nâng cấp tiếp theo sau The Merge, dự kiến là bản nâng cấp này xảy ra khoảng 6 - 12 tháng tới.
• ETH sẽ không cho withdraw ào ạt mà sẽ được rút theo hàng đợi, validators sẽ được rút $ETH theo set của mình và các set cũng sẽ có số thứ tự rút khác nhau, điều này dẫn tới việc rút $ETH sẽ diễn ra từ từ. Hiện giờ có tới 395k validators chưa tính validators mới xuất hiện sau The Merge. Nếu chỉ 395k này rút cùng lúc thì thời gian rút sẽ mất tầm 442 ngày.

Mọi người sẽ dump stETH ra thị trường, nhưng mà theo như số liệu của Nansen và Etherscan thì liquid staking chỉ chiếm cỡ 35% thị phần staking của ETH:

Khi The Merge diễn ra, rất khó để dự đoán giá của $ETH vào lúc đó, nhưng khả năng sẽ có sự luân chuyển dòng vốn được thể hiện qua TVL, có thể là từ $ETH nạp ở trong các dApp khác trên Ethereum đem về stake, hoặc sự luân chuyển của dòng tiền của các chain khác về Ethereum. Một điều khác đáng lưu ý là chi phí của việc duy trì đào $ETH tất nhiên cao hơn stake $ETH rất nhiều, vì vậy $ETH stakers sẽ không có nhiều áp lực về vấn đề chi phí duy trì, ví dụ khi giá $ETH giảm mạnh, thì miner vẫn cần 1 lượng chi phí nhất định để trả tiền điện, máy móc, đối với staking thì nó không đáng kể, stakers hoàn toàn có thể ‘diamond hand’.